/'"’on dificultad habrä seguramente una industria que de los mas modestos principios se haya desarrollado en tan corto tiempo y con tal extensiön y nombradia, como la industria de muebles de madera curvada. Permitasenos pues indicar a continuacion los si- guientes datos estadisticos: A principios del ano I 830 Michael Thonet padre, que desde 1819 se estableciö en Boppard a Rh. como ebanista y carpintero, hizo los primeros ensayos para curvar piezas de muebles de madera chapeada. Del periodo de 1836 —40 provienen las sillas segün las figs. 1 y 2. Aprovediando el exito alcanzado para obtener nuevas producciones, aparecio en 1850 como primera silla de uso corriente el tipo (fig. 3', que aun en la actualidad se produce como silla No. 4. El cafe Daum de Viena fue el primero que se instalö con muebles curvados (silla No. 4). En 1851 se presentaron muebles en la Exposiciön Universal de Londres segun las figs. 4, 5 y 6. En 1853 (1° de Noviembre) fundö MICHAEL THONET padre en uniön con sus hijos, la casa THONET HERMANOS que hizo regisfrar mercantil- mente. En 1856 (10 de Julio) se concediö d la casa Thonet hermanos un privilegio de Invencion »por la construc- cion de sillas y pies de mesa de madera curvada, haciendose la curvatura por el efecto del vapor de agua 6 de liquidos en ebullicion«. — Ese privilegio se mantuvo en vigor hasta el 10 de Diciembre de 1869. En 1859 se construyo en nuestra fabrica de Korit- schan el tipo que como Silla No. 14 (fig. 7), ha resultado ser el articulo principal de consumo de esta industria. La produccion total de sillas No. 14 en todas las fabricas de muebles de madera curvada existentes en el pais y en el extranjero puede calcularse, sin temor de equivocarse, hasta fines del ano 1910, en unos 50 millones. En 1860 se construyö en nuestra fäbrica de Korit- sdian la primer butaca mecedora de madera curvada, tipo que aun se produce hoy como No. 7001 (pag. 132). En 1869, es decir despues de resultar nuestra patente del dominio püblico, apareciö la primer fäbrica COmpetidora. Claro es que tanto esta como las demds numerosas fabricas competidoras fundadas desde en* tonces, adoptaron casi todos los tipos de fabricacion creados por nosotros; pero aun despues de fundadas y puestas en explotaciön esas föbricas, permanecimos siendo los creadores de los tipos principüles de con sumo de esta industria, que aun hoy dominan el mer- cado universal. Asi por ejemplo aparecio en 1876 el tipo de silla No. 18 segün catalogo (fig. 8); en 1885 el tipo de silla No. 56 segün catalogo (fig. 9), del cual se han derivado desde entonces tanto por nosotros como por todas las casas competidoras innumerables tipos de sillas; en 1888 el primer tipo de butacas plegadizas para teatro, de madera curvada, para el »Deutsches Volks theater« de Viena (fig. 10), cuyo tipo se ha impuesto y sirve desde entonces de modelo para el amueblado moderno de teatro; en 1898 el tipo de silla tan aceptado No. 221 del catälogo (fig. 11), que ha sufrido desde entonces in numerables variantes. A la invencion de Michael Thonet padre y al exacto camino que indicö para su aprovechamiento se debe que hoy, segün puede apreciar-se, se dediquen 52 casas con mäs de 60 fabricas a la construccion de muebles de madera curvada; que esta industria supone solo en Austria-Hungria una aprovechamiento regulär de montes en una extension de 350.000 hectareas de plantaciones de haya para el suministro de primera materia; que en el ano 1910 se hayan exportado de Austria-Hungria d todas las partes del mundo 220.000 quintales metricos de muebles de madera curvada; que mas de 35.000 personas hayan encontrado una nueva y fructifera ocupaeiön. El nombre de Michael Thonet padre merece pues figurar con justicia en la historia del trabajo y no es presunciön, el que aqui lo hagamos constar. Viena, Junio 1911. Thonet Hermanos. C om difficuldade haverd seguramente uma industria que dos mais modestos principios se tenha desen- volvido em täo curto tempo e com tal exiensäo e no- meada, como a industria de moveis de madeira curvada. Seja-nos permittido pois indicar adiante os seguintes dados estatisticos: Em principios do anno de 1830 Michael Thonet pae, que desde 1819 se estabeleceu em Boppard a/Rh. como marceneiro e carpinteiro, fez os primeiros ensaios para curvar pecas de moveis de madeira diapeada. Do periodo de 1836—40 proveem as cadeiras se- gundo as figuras 1 e 2. Aproveitando o exito alca^ado para obter novas produccoes, appareceu em 1850 como primeira cadeira de uso corrente o typo (fig. 3), que ainda na actualidade se produz como cadeira No. 4. 0 cafe Daum de Vienna foi o primeiro que se in- stallou com moveis curvados (cadeira No. 4). Em 1851 apresentaram-se moveis na Exposicäo Universal de Londres segundo as figuras 4, 5 e 6. Em 1853 (1° de Novembro) fundou MICHAEL THONET pae,^ ligado com seus filhos, a casa THONET IRMÄOS que fez registar mercantilmente. Em 1856 (lOdeJulho) concedeu-se d casa Thon et Irmäos um privilegio de Invencäo »para a construccäo de cadeiras e pes de mesa de madeira curvada«, fazendo-se a curvatura pelo effeito do vapor de agua ou de liquidos em ebullicäo. Esse privilegio mantevese em vigor ate 10 de Dezembro de 1869. Em 1859 construiu-se na nossa fabrica de Koritschan o typo que como cadeira No. 14 (fig. 7), tem resultado ser o artigo principal de consummo d’esta industria. A produccäo total de cadeiras No. 14 em todas as fabricas de möveis de madeira curvada existentes no pais e no estrangeiro pode calcular-se, sem receio de se equivocar, ate fins do anno de 1910 n uns 50 milhöes. Em 1860 construiu-se na nossa fabrica de Koritschan a primeira poltrona de beilumcos de madeira curvada, typo que ainda se produz hoja como No. 7001 (pag. 132). Em 1869, isto 6, depois de se tornar a nossa patente do dominio publico, appareceu a primeira fabrica COmpetidora. E’claro que tanto esta como as outras numerosas fabricas competidoras fundadas desde entäo, adoptaräo quasi todos os typos de fabricacäo creados por nos; mas ainda depois de fundadas e postas em explora9ao essas fabricas, continuamos sendo os creadores dos typos principaes de consummo desto industria, que ainda hoje dominam o mercado universal. Assim por exemplo appareceu; em 1876 o typo de cadeira No. 18 segundo catalogo (fig. 8). em 1885 o typo de cadeira No. 56 segundo catalogo (fig. 9) do quäl se tem derivado desde entäo tanto por n6s como por todas as casas competidoras, in- numeraveis typos de cadeiras; em 1888 o primeiro typo de poltronas dobradi^as para theatro de madeira curvada, para o Deutsches Volkstheater« de Vienna (fig. 10), cujo typo se tem imposto e serve desde entäo de modelo para o mobiliano moderno de theatro; em 1898 o typo de cadeira täo acceite No. 221 do catalogo (fig 11) que tem soffrido desde entao innumera- veis variantes. A invencäo de Michael Thonet, pae, e ao caminho exacto que indicou para o seu approveitamento deve-se que hoje, segundo pode apreciar, se dediquem 52 casas com mais de 60 fabricas ä construccäo de moveis de madeira curvada; que esta industria suppöeso em Austria-Hungria um aproveitamento regulär de montes n’uma extensäo de 350.000 hect. de plantacöes de faia para o fornecimento de materia prima; que no anno de 1910 se tenham exportado de Austria-Hungria para todas as partes do mundo 220.000 quintaes metricos de moveis de madeira curvada; que mais de 35 000 pesso- as tenham encontrado uma nova e fructifera occupacöo. 0 nome de Michael Thonet, pae, merece pois figurar com justifa na historia do trabalho e näo e presumpcäo o que aqui fazemos contar. Vienna, Junho 1911. Thonet Irmäos. H et gebeurt wel zelden, dat eene industrie van zulk een bescheiden begin, zieh in zoo’n körten tyd tot zulk een omvang ontwikkelt en zieh een dusdanig aan- zien verwerft, als de fabrikatie van meubelen van ge bogen hout. 1 Wy veroorloven ons daarom voor het volgende Uw aandacht te vragen: In het begin van het jaar 1830 beproefde Michael Thonet Sr., die in 1819 te Boppard aan den Ryn een eigen zaak als timmerman en sehrynwerker opriehtte, voor het eerst, gedeelten van meubelen van gebogen fourneer te vervaardigen. Uit het tydperk 1836 —40 zyn meubelen als fig. 1 en 2 afkomstig. De bereikte resultaten wendde hy tot verdere ont- wikkeling van zyn vinding aan en in 1850 ontstond, als eerste voor den handel bestemde stoel, het model fig. 3, dat nog heden als stoel No. 4 vervaardigd wordt. Het Weener cafe »Daum«, was het eerste dat met gebogen meubelen (stoel No. 4) ingeridit werd. In 1851 werden op de Wereldtentoonstelling te Londen meubelen als fig. 4, 5 en 6 tentoongesteld. In 1853 (den len November) rlchtte MICHAEL THONET Sr. met zyne zonen de firma GEBROEDERS THONET op, welke in hef Handelsregister werd ingeschreven. In 1856 (den lOen Juli) werd aan de firma Ge- broeders Thonet een octrooi toegekend: »Voor het vervaardigen van stoelen en pooten van tafels van gebogen hout, onder den invloed van waterdamp ol kokende vloeistoffen.« Dit bleef van kracht tot den 10 en December 1869. In 1859 werd in onze fabriek Koritschan het model ontworpen, dat als No. 14 (fig. 7) het voor- naamste handelsartikel dezer industrie is geworden. Het is niet te veel gezegd, dat het geheele aantal stoelen No. 14, dat tot het einde van 1910, in de zoowel binnen als buiten Oostenryk bestaande fabrieken van meubelen van gebogen hout, vervaardigd werd, minstens 50 millioen bedroeg. In 1860 werd in onze fabriek Koritschan de eerstc schommelfauteuil van gebogen hout vervaardigd (N. 7001 pag. 132), een model dat nog heden gemaakt wordt. In 1869, d. w. z. na afloop van ons patent, Werd de eersfe concureerende fabriek opgerichf. Natuurlyk heeft deze, zoowel als de talryke sedert dien tyd opgerichte concureerende fabrieken, byna al de door ons ontworpen modellen voor hunne fabrikatic overgenommen; doch ook nadat de concureerende fabrieken opgericht en in werking gesteld waren, bleven wy de ontwerpers der voornaamste modellen, die door deze industrie in den handel gebracht werden en nog steeds de wereldmarkt beheerschen. Zoo werden b. v. ontworpen: In 1876 het model stoel, volgens den catalogus, No. 18 (fig. 8). In 1885 het model stoel, volgens den catalogus No. 56 (fig. 9), waarvan sedert dien, zoowel door ons als door de concureerende firma’s, talryke modellen afgeleid werden. In 1 888 het eerste model schouwburg-klapfauteuil van gebogen hout, hetwelk sedert dien voor het meu- bileeren van moderne schouwburgen ingevoerd werd en als model diende. Het eerste daarmede ingericht werd het »Deutsches Volkstheater« te Weenen (fig. 10). In 1898 het zeer gezöchte model, stoel No. 221 (fig. 11), dat sedert talryke Varianten vond. Aan de uitvinding van Michael Thonet Sr. en aan den juisten weg, dien hy ingeslagen heeft om die te ex- ploiteeren, heeft men te danken, dat thans, voor zoover dit kan worden nagegaan, door 52 firma’s in meer dan 60 fabrieken, de vervaardiging van meubelen van ge bogen hout uitgeoefend wordt; dat deze industrie in Oostenryk-Hongarye alleen, geregeld de exploitatie van een boschterrein van 350.000 hectaren beukenhout, voor de levering der materialen vereischt, dat uit Oostenryk- Hongarye in het jaar 1910 22,000.000 Kilo meubelen van gebogen hout naar alle werelddeelen geexporteerd werden; dat meer dan 35.000 menschen nieuwen en loonenden arbeid gevonden hebben. De naam Michael Thonet Sr. behoort derhalve met recht in de ge- schiedenis van den arbeid thuis en het is geen zelf- verheffing, wanneer wy dit te dezer plaatse constateeren. Weenen, Juni 1911. Gebroeders Thonet a