19 
nadat die, wat niet vergeten mag worden, voor de uitvoering 
op een zoo grootsche scliaal, bij de Engelschen en de Franschen 
ter sehool waren geweest; immers Oostenrijk möge in staat 
kundig opzicht niet tot het Duitsche Rijk behooren, de Oos- 
tenrijkers zijn toeh Duitschers in ruimen zin, en hebben, be- 
halve de taal, met hun Noordelijker naburen veel karakter- 
trekken gemeen. 
Dat men te Weenen van dit oorspronkelijk beginsel uit- 
ging, bleek uit verschillende omstandigheden. Niet uitsluitend 
een Wereld-nijverheids-, maar een Wereld-tentoonstelling 
moest ze wezen, waar aan de intellectueele ontwikkeling der 
volken even ruim plaats zou worden verleend, als aan die der 
industrie. Wie hieraan mocht twijfelen, leze slechts de ver- 
deeling der groepen 16 tot 26, waarin wel is waar ook de 
nijverheid sterk uitkomt, maar meer bepaald als uiting van 
het verstand of, beter gezegd, der beschaving; terwijl tevens 
aan opvoeding, onderwijs en kunst ruime gelegenheid gegeven 
werd om zieh te doen gelden. Dat ook het krijgswezen (16 e 
groep) hierin is opgenomen, was menigeen een doren in ’t 
oog, en meer nog waren het die kanonnen en andere werk- 
tuigen, die aan dood en vei nieling deden denken, welke op 
de tentoonstelling zelf een schreeuwend eontrast vormden met 
die voortbrengselen van nijverheid en kunst, wier uitvinding 
en verbetering met rust. en vrede ten nauwste samenhangt. 
De oorlog heeft echter, vooral in den laatsten tijd, onderschei- 
dene belangrijke takken van nijverheid in ’t leven geroepen of 
zieh sterk doen ontwikkelen, die hier niet mochten voorbijge-